Еуропалық азық-түлік қауіпсіздігі агенттігі (EFSA) қазіргі уақытта фронталды таңбалау және оның Еуропалық Одаққа бірыңғай бола алатын жүйені қалыптастыруда денсаулыққа пайдасын зерттеп, осы сұрақ бойынша ғылыми ұстанымын анықтауда.
Еуропалық Комиссия 2022 жылдың соңына дейін ЕО-да салауатты тамақтануды ілгерілету стратегиясының бір бөлігі ретінде фронталды таңбалаудың бірыңғай схемасын бекітуді жоспарлап отыр. Осы процесс барысында комиссия EFSA-дан қоғамның денсаулығы үшін маңызды қоректік заттар мен басқа тағам ингредиенттері туралы ғылыми кеңес беруді сұрады. Сондай-ақ EFSA-ға еуропалықтардың диетасындағы «маңызды рөл атқаратын» азық-түлік топтарын бағалау және тағамдық профильдеу аясында белгілі бір компонентті қарастыру керек пе екенін түсінуге болатын ғылыми критерийлерді әзірлеу ұсынылды.
Агенттік диетологтар мен сарапшылардың пікірін сұрап, осы мәселеге қатысты қоғамдық пікірталас ашты. Дегенмен, EFSA өкілдері бұл процесс бағалауды дайындауды немесе қандай да бір профильдеу үлгісін заңнамалық бекітуді ұсынуды мақсат етпейтінін атап өтті. Олардың мақсаты – фронталды таңбалау және тағамдардың денсаулыққа пайдасын анықтау үшін қоректі заттарды талдап, ғылыми дәлелдерді жинау.
Бұл өте маңызды, себебі таңбалаудың бірыңғай схемасын бекіту мәселесі – саяси даулы тақырып. Осылайша, Nutri-Score жүйесін Франция белсенді түрде ілгерілетуде және Бельгия, Германия, Испания және Нидерланд сияқты елдер оны қолдауда. Бұл модель өнімге жалпы «денсаулық» рейтингін бере отырып, оң және теріс қоректік заттарды ескереді. Жүйе өнімді қаншалықты пайдалы деп бағалайтынына қарай, өнімге сәйкес түс коды бар әріп беріледі: қою жасыл А-дан қою қызыл F-ке дейін.
Дегенмен, Nutri-Score жүйесі кейбір мемлекеттер тарапынан қатты сынға ұшырады. Мысалы, Италия бұл схема зәйтүн майы, Парма ветчинасы және Пармезан ірімшігі сияқты көптеген танымал дәмді тағамдарды әділетсіз кемсітетінін бірнеше рет атап өтті. Италия сондай-ақ Nutri-Score жүйесінің негізгі принциптерінің дұрыстығына күмән келтіріп, тағамдық құндылықтың бір жалпы рейтингі өздігінен жеткіліксіз екенін дәлелдейді. Көп жағдайда Чехия, Греция, Латвия және кейбір басқа елдер бұл талаптармен келіседі.
Бағдаршам таңбалау қазіргі уақытта Ирландияда және ЕО-ның көршілес Ұлыбританияда қолданылады және қарастырылуы мүмкін балама жүйелер қатарына кіреді. Бұл схема тағамдағы мазмұнына қарай қоректік заттарға – майға, тұзға және қантқа жеке түс рейтингтерін береді. Басқа схемалар да қарастыруға ұсынылды, мысалы, сол Италиядан.
Мұндай талқылауларға қатысты EFSA бейтарап болуға және тиісті шешімдерді еуропалық реттеушілерге қалдырып, бір немесе басқа таңбалау схемасына артықшылық бермеуге тырысады. Дегенмен, агенттіктің пікірі ЕО деңгейінде қандай жүйенің сайып келгенде қабылданатынына айтарлықтай әсер етеді. EFSA өзінің ғылыми ұстанымын 2022 жылдың алғашқы айларында аяқтауға уәде береді.
Дереккөз: www.foodnavigator.com