Жақында ультра өңделген тағамдарды ең көлемді зерттеудің нәтижелері жарияланды (Nova жіктеу жүйесі оларды түсінетіндей). Зерттеу авторлары ультра өңделген тағамды тұтынуды денсаулыққа кері әсерлермен – кардиометаболикалық аурулардың, психикалық бұзылулардың және өлім қаупінің жоғарылауымен байланыстырды.
Бұл жұмыста 10 миллионға жуық адамның (көпшілігі ересектер) деректері пайдаланылды, бұл оны әлемдегі ең үлкен зерттеу деп санауға мүмкіндік береді. Ғалымдар тобы ультра өңделген тағамдардың денсаулыққа ықтимал теріс әсерін қарастыратын зерттеулер бойынша бар басылымдар мен шолуларды талдады. Тақырыпқа деген қызығушылық осындай өнімдерді өндіру мен тұтынудың, әсіресе халықтың табысы жоғары елдерде өсуін жалғастырумен байланысты.
Зерттеуге сәйкес, ультра өңделген тағамды тұтынудың жүрек-қан тамырлары ауруларының, психикалық бұзылулардың және 2 типті қант диабетінің даму қаупімен байланысының “күшті” дәлелдері бар. Өлім, семіздік және ұйқы проблемаларының жоғарылау қаупі туралы аз сенімділікпен айтуға болады.
Бұл әсердің себебі неде деген негізгі сұраққа әлі күнге дейін жауап жоқ және оны мұқият зерттеу қажет. Мүмкін, ультра өңделген тағамдарда қажетті қоректік заттар жеткіліксіз немесе олардың таралуына байланысты адамдар “толыққанды” тағамды жеткіліксіз тұтынады деген сияқты авторлар алыпсатарлық пікірлер айтады. Мүмкін, оларды өндіру кезінде қарқынды өңдеу ағзадағы қоректік заттардың кейінгі сіңуіне теріс әсер етуі мүмкін. Мәселенің әр түрлі ықтимал түсіндірмелерін ұсынуға болады, бірақ қазіргі уақытта сенімді түрде ештеңе айтуға болмайды. Өйткені, ультра өңделген тағамдардың барлығы бірдей денсаулыққа әсер етпейтінін көрсететін зерттеулер де бар, мысалы, кейбір мәліметтер бойынша, таңғы асқа нан мен жарма үлпектерін тұтыну аталған аурулардың қаупін арттырмайды.
Дереккөз: http://doi.org/10.1136/bmj-2023-077310